In 2010 heb ik een overdenking over de niet-opgeefbare waarden rond schepping geschreven. Misschien goed om in het kader van de vraag van Garret Adrian over Schepping of Evolutie te kijken of hier bruikbare uitgangspunten in staan.

Piketpaaltjes rond de schepping

In 2009 kwam het boek ‘gevormd uit sterrenstof’ van René Fransen uit.  De winst van dit boek zou zijn dat het  vijanddenken tussen evolutie en schepping doorbroken wordt. Dat dit boek ruimte voor wederzijds begrip oplevert is waar. Tegelijk opent het een deur naar relativering van Gods rol in het ontstaan en bestuur van de schepping. Recent heeft Stephen Hawking in zijn boek “The Grand Design” beweerd dat het universum zichzelf creëert.  In zijn atheïstische vorm wordt de schepping zijn eigen schepper. Het wordt voor christenen die de bijbel als Gods Woord aanvaarden moeilijk om te bepalen welke ruimte we elkaar als gelovigen mogen gunnen om verschillend over deze materie te denken. Daarom is het meer dan ooit nodig piketpalen te slaan rondom die zaken die geopenbaard zijn. Zaken die ieder christen hoort vast te houden.

Dat dit nodig is, bewijst Fransen in zijn eigen boek. Hij vertelt dat er een defect in het DNA van de mensapen zit dat overeenkomt met het defect dat in het DNA van mensen zit. Er vanuit gaande dat zo’n defect in de tijd ontstaat, is dit volgens Jansen een stevig bewijs voor het hebben van gezamenlijke voorouders.  Met andere woorden: de mens is niet apart door God geschapen, maar door God apart gezet nadat de evolutie het menselijk niveau had bereikt. De evolutie zou dan de weg zijn waarmee God de diversiteit op de aarde geschapen heeft.

Dit doet de God van de bijbel te kort. De belijdenis van Nicea zegt: “Wij geloven in één God, de almachtige Vader, Schepper van de hemel en de aarde, van alle zichtbare en onzichtbare dingen.” Schepper van alle zichtbare en onzichtbare dingen! Of beter gezegd van alle zienbare en niet-zienbare dingen. God staat boven de schepping. Hij is de schepper van tijd en van ruimte. Hij is niet onderworpen aan de tijd. Hij is de schepper van de natuurwetten, hij is niet onderworpen aan deze wetten. Dit betekent dat God – in tegenstelling tot de evolutie – geen tijd nodig heeft om een heelal te creëren. God spreekt en het is er. En Gods Geest omspant de eeuwen. De Schepper van de hemel en de aarde is niet alleen alomtegenwoordig hij is ook altijdtegenwoordig. Voor God is het (ik besef dat dit een menselijke benadering is) eeuwig nu. Hij is zowel bij de schepping als bij de nieuwe hemelaarde.

De eerste piketpaaltjes die we rond de schepping moeten slaan zijn:

God is schepper van alles en staat dus boven alles

God heeft geen tijd nodig om te scheppen: Hij spreekt en het is er. Wel heeft hij er de tijd voor genomen.

Heeft God de mens in de weg van de evolutie geschapen?  In het scheppingverhaal wordt de schepping van de mens op een aparte wijze beschreven. Waar God al het andere nog tot leven riep, boetseert Hij de mens en blaast Hij de mens de levensgeest in. De mens is een aparte schepping. Weliswaar uit de zelfde bouwstenen gebouwd als al het andere dat eerder geschapen is. Het stof, de aarde waar de mens uit genomen is, geeft dit aan. De mens kent dezelfde celstructuur, dezelfde DNA opbouw als al het andere leven. Maar God begint met een mens Adam en vormt die zelf. Het leven dat Adam in zich heeft hij niet gekregen in de weg van geboorte en van soort uit soort, maar is persoonlijk door God aan Adam gegeven. Zijn vrouw Mannin is een kloon van hem. Uit zijn eigen vlees. Hier is geen ruimte voor een nieuwe soort die een vergelijkbaar wijfje treft en zo tot vestiging van die nieuwe soort komen. Hier begint God met één mens. Raszuiver en dus ongevoelig voor de wetten van de inteelt.

Deze mens onderscheidt zich van de andere schepsels omdat hij God kent. Contact met God heeft. Maar ook omdat hij verantwoordelijk is voor de hele schepping. Zolang Adam wandelt met God en luistert naar God blijft de hele schepping met God in goede harmonie. Maar Adam kan het voor alles en iedereen bederven. Dat is de hoge plaats van Adam. Het paradijs was door een levensader met God verbonden. Zodra de mens los van God wilde uitmaken wat goed en kwaad was, werd die band verbroken. Door Adam. En het leven vloeide weg uit de schepping. De mogelijkheid om te zondigen is concreet gegeven en gebruikt. Ook deze dramatische punt in de tijd moet staande blijven. Er was een echt proefgebod en een moment dat het gebod overtreden is door Adam.

Dit brengt ons tot nog eens twee piketpaaltjes:

De mens is een aparte schepping van God

Adam heeft gezondigd en naar Gods recht heeft dat gevolgen voor de hele mensheid en de hele schepping.

We weten uit de bijbel dat satan de mens aangezet heeft tot het begaan van deze zonde. Het is goed te beseffen dat de satan ook maar een schepsel van God is. Een gevallen engel. Waarom is het belangrijk om dit te beseffen? Het betekent dat de macht van satan beperkt is. Hij is  - anders dan God - wel onderworpen aan de tijd, hij is niet alom- en altijdtegenwoordig. Wel is hij Gods grote tegenstander, zoals de naam ‘satan’ aangeeft

We kunnen een heleboel vragen bij het bovenstaande stellen. Bijvoorbeeld hadden Adam en Eva al kinderen voor Kaïn en Abel in de tijd van het paradijs? Hoe groot moet het gezin en nageslacht van Adam en Eva wel niet zijn geweest als we lezen dat Kaïn bang was voor de reactie van de mensen die hij tegenkwam en er steden gebouwd werden? Hoe verhouden de geweldige leeftijden uit Genesis 5 zich met de huidige leeftijden? En het is toch niet fout te concluderen dat er na de schepping soorten en rassen zijn ontstaan? Toe te geven dat de evolutietheorie een model  is dat veel verklaren kan. Maar besef wel dat het een wetenschappelijk model is, gebaseerd op beperkte kennis. Datgene wat de wetenschap beschrijft en bestudeert is slechts een deel van de werkelijkheid. Als ons weten volkomen wordt, dan zullen we het mysterie van een gemeenschappelijke fout begrijpen.

Voor een christen is het belangrijk te beseffen dat Adam en Noach de gezamenlijke voorvaders zijn van de hele mensheid. Want het zicht dat God geeft op de werkelijkheid is van een heel wat hoger niveau dan het zicht van de wetenschap. Dus belijd ik God de Vader  als Schepper van al het zienbare en al het onzienbare, die spreekt en het is er. Ik geloof dat Hij de mens apart geschapen heeft. Ik geloof dat die mens -en wij allen in hem - tegen God gezondigd heeft. Ik geloof dat geen theorie die tegen deze gedachten ingaat, juist is (Zie de NGB art. 12 en 14/15).